Sağlık Köşesi

"Kedinizin sağlıklı ve uzun bir ömür sürdürmesi için ilk aşılamaların ne kadar önemli olduğunu ve hangi hastalıklara karşı koruduğunu bilmelisiniz."

Kediniz için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri, onun sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesi için yaygın kedi hastalıklarına karşı aşılatmaktır. Kedinizin annesi, doğumunu takiben ona hastalıklarla savaşabilecek antikorlar içeren süt verir. Bu süt ilk haftalarda kedinize bağışıklık sağlar. Bu süre dolduğunda veteriner hekiminizin yardım ve tavsiyeleri doğrultusunda bağışıklık aşılama ile devam ettirilir.

Aşılar nasıl çalışır?

Aşılar, değiştirilmiş ya da öldürülmüş az miktarda virüs, bakteri ya da diğer hastalık yapan organizmaları içerir. Uygulandıklarında, kedinizin bağışıklık sitemi savaşan hücreler ve proteinler (antikorlar) üreterek uyarılır ve kediniz hastalıklara karşı korunmuş olur.

Kedim Ne Zaman Aşılanmalı?

Genellikle bir yavru kedinin bağışıklığı doğumuyla başlar 9 haftalık olduğunda sona erer. Bu genellikle ilk aşılamalara başlama için uygun bir zamandır ve bu aşılar 3 - 4 hafta sonra güçlendirici olarak tekrarlanmalıdır. Daha sonra kedinizin geri kalan tüm hayatı boyunca aşılamaların tekrar edilmesi gereklidir. Tabii ki bunlar aşılamanın ana hatlarıdır. Kediniz için en uygun olan aşılama programını veteriner hekiminiz belirleyecektir.

Kedime Hangi Aşıları Yaptırmalıyım?

Veteriner Hekimlerin büyük bir çoğunluğu sık rastlanan, bulaşıcı ve ciddi hastalıklara yol açan bazı etkenlere karşı kedinizin aşılanarak korunmasını tavsiye eder. Bunlar dışında kalan aşılamalar kedinizin kalıtsal, çevresel ve yaşam tarzı ile ilgili maruz kaldığı risk faktörlerinin veteriner hekiminiz tarafından değerlendirilmesiyle önerilebilir.

1. Feline Viral Rhinotracheitis

İnsanlarda yaygın olarak görülen nezledeki gibi üst solunum yollarında enfeksiyon yapan bu viral hastalık kolayca kediden kediye bulaşabilir. Bu sebeple kediniz diğer kedilerle temas ediyorsa yada etme olasılığı varsa bu hastalığa karşı aşılama zorunlu hale gelir. Belirtiler hafif ateş, iştah kaybı, aksırık, göz ve burun akıntısı, öksürük şeklinde olabilir. Yavrular özellikle duyarlıdır. Bu hastalık korumasız yavrularda tehlikeli olabilir ve etkin tedavisi sınırlıdır. Kediler tedavi olsalar da yaşam boyu taşıyıcı kalırlar.

2. Feline Calicivirus

Bu virus kedilerin üst solunum yolları enfeksiyonlarının diğer ana nedenidir. Yaygın ve çok bulaşıcıdır. Belirtiler ateş, dilde ülser ve kabarcıklar, pneumoni (akciğerlerin iltihabı) virüsün soyuna bağlı olarak hafiften şiddetliye varan düzeylerde görülebilir. Bu hastalığın da tedavisi güç olabilir. Şiddetli dişeti hastalığı, akan gözler ve kronik aksırığı olan kediler enfeksiyon saçarlar. Bu kediler iyileşse bile taşıyıcı kalırlar ve diğer kedileri enfekte etmeye devam ederler. Aşılama bu yüzden son derece önemlidir.

3. Feline Panleukopenia

Kedi gençlik hastalığı olarak da bilinen bu hastalık kedi vücudu dışında 1 yıla kadar canlı kalabilen çok dayanıklı bir virüs sebebiyle oluşur. Bu yüzden çoğu kedinin hayatı boyunca bu virüsle temas edebilecek olması, korumasız kedilerde %90 - %100 gibi yüksek enfeksiyon oranından dolayı, bu potansiyel öldürücü hastalığa karşı aşılama esastır. Keyifsizlik, ishal, kusma, şiddetli dehidrasyon (vücudun su kaybetmesi) ve ateş belirtiler arasındadır. Aşılama hastalığı önlemede çok etkili olmasına karşın, hastalığın tedavisi çok zordur. İyileşmesi zaman alır ve bir kere enfekte olan kedi hastalığı korumasız olanlara bulaştırabilir.

4. Kuduz

İnsan da dahil olmak üzere çoğu memeli türün merkezi sinir sistemini etkileyen tedavisi olmayan bir viral hastalıktır. Enfekte hayvanların salyasıyla, ısırık yada derideki yaralar yoluyla direk kontak sonucu bulaşır (kokarca, tilki, rakun ve yarasalar da dahil). Aşılama, kediniz hasta bir hayvan tarafından ısırıldığında veya tırmalandığında (kediler patilerini yaladıkları için salya ile temas tırmalanma ile de olabilir) kuduz virüsüne karşı çok daha fazla direnç sağlayacaktır. Ayrıca şunu bilmelisiniz ki bir kere hastalığa yakalandıktan sonra iyileşme şansı yoktur. Bu sebeple çoğu ülkede, tüm kedilerin kuduza karşı düzenli olarak aşılanmas ıyasal bir zorunluluktur. Buna ek olarak, ülke içi ya da dışı seyahatlerinizde kesinlikle kedinizin kuduza karşı aşılı olduğunu kanıtlamanız gerekir. (Bknz. Evcil Hayvanlar ile Seyahat)

Diğer Aşılar

Kedinizin özel durumu ve risk faktörleri değerlendirildikten sonra veteriner hekiminiz diğer enfeksiyöz hastalıklara karşı aşılamayı tavsiye edebilir. Bu belirleme kedinizin yaşam tarzı ve daha nadir görülen bu hastalıklarla karşılaşma olasılığı temel alınarak yapılır.

5. Feline Leucemia (FeLV)

Kedinizin kedi lösemi virüsüyle enfeksiyonu, lösemi gibi kanser türü durumlardan, bağışıklı sisteminin tahribatı sonucu geniş çaplı ikincil enfeksiyonlara kadar çok sayıda sağlık problemlerine sebep olabilir. Kuzey Amerika kedilerinin ana ölüm sebebi bu virüstür. Virüsle ilk temastan sonra kedi aylarca belki de yıllarca hiç belirti göstermez. Fakat bu süre boyunca diğer kedilere hastalığı bulaştırır. Kedinizin FeLV taşıyıcısı olup olmadığını belirlemek için basit kan testleri vardır. Eğer kediniz taşıyıcı değilse ve diğer kedilerle temas ediyor ise öldürücü bu hastalığa karşı aşılanması gereklidir.

6.Feline Chlamydophila

Bu bakteriyel hastalık kedilerin tüm üst solunum yolu hastalıklarının %5 inden sorumludur. Özellikle genç kedilerde olmak üzere çok bulaşıcıdır ve enfeksiyon oranı çok yüksektir. Gözün mukoz membranlarında lokal enfeksiyona neden olur. Fakat akciğerleri de etkileyebilir. Chlamydophila direk temas ile insanlara da bulaşabilir. Korunmada aşılama esastır.

Aşılama ne kadar etkilidir?

Herhangi bir ilaç tedavisi yada cerrahi müdahale gibi aşılamada %100 garanti veremez. Buna rağmen iyi besleme ve kabul edilebilir hijyen şartları ile birleştirildiğinde aşılama kedinizin hastalıklara karşı en önemli savunmasıdır. Buna ek olarak ciddi bir hastalığın tedavisinin size olacak maliyeti ve sevgili kedinize vereceği rahatsızlık karşısında aşılama çok daha mantıklı görülmektedir.