Pozitif Köpek Eğitimi

Köpekler sürü hayvanlarıdır ve sürülerde bir hiyerarşi vardır. Bu onların doğal yaşantılarında onlara iyi gelen bir tutumdur. Nasıl yaşayacaklarını, sınırları bilmek onların kafasının karışmasını engeller. Kafalarının karışmaması, eğitimin doğru sonuç vermesi, ona yerinin ve mevkisinin kişiliğine zarar vermeden öğretilmesi açısından çok önemlidir. Evimizdeki liderin biz olduğumuzu ve bizim kararlarımıza uyması gerektiğini ona anlatmalıyız.

Liderliğimizi kabul ettirmek ise bir köpeği boynundan tutup yere bastırıp "hayır, hayır" diye bağırmakla, gazete ile korkutmakla, hapsetmekle, fiziksel cezalarla ya da komutlara itaat etmeye zormakla asla olmaz. Gerçek ortamda sürü liderleri sürüdeki diğer köpekleri tartaklamazlar, bunu yapanlar daha çok alt gurupdaki köpeklerdir. Eğer onlarla böyle bir tartışmaya girersek onların kişiliklerine ya da kendi otoritemize zarar verebiliriz.

Evimizi bir köpek ile paylaşmaya karar verdiğimizde bu bütün aile bireylerinin ortak kararı olmalıdır, yanlız da yaşıyor olsak, kalabalık bir aile de olsak köpeğimiz bizim sürümüzün en alt üyesi olmak durumundadır. Bunun bilincinde olarak bütün aile bireyleri, köpeğimizin bizim beklentilerimizi anlayabileceği tutarlı, ortak bir tutum içinde olmalıdır.

Annesi çocuğunu sevdiği için çocuğa saldıran, uykusundan uyandırdığı ya da önünden yemeği alındığı için sahibini ısıran, aile bireyleri birbirlerine her yaklaştıklarında deli gibi havlamaya başlayan ve buna benzer bir çok sebeple barınağa bırakılan köpekler gördüm. Gittiğiniz misafirlikte eve gidelim diye tepinen çocuğumuzu çocuk esirgeme kurumuna bırakmayız ama sürekli gelene geçene havlıyor diye bir köpeğin barınağa gittiği çok sık rastlanan bir olaydır! Durumun böyle olmasının sebebi aslında biziz ama fatura her zaman onlara kesilir. Öyleyse onlarım bizim istemediğimiz davranışları sergilemesine izin vermeden doğru hareketleri öğretmemiz gerekmektedir.


Evinde köpek besleyen herkes bilir ki, onlar evimizin hiç büyümeyen çocuklarıdır. Ama hiç unutulmaması gereken bir konu var. Köpek davranışları insanlardan çok farklıdır. Bizim onlara tanıdığımız insiyatifler onların gözünde farklı algılanabilir. Mesela biz yerde üşümesin diye onu koltuğa oturturuz ya da daha çok bebek diye yatağımıza alıp sarılıp yatarız ama daha sonra bizi dinlemediğinden yakınırız.

Köpeklerde kim en yukarda ise lider odur.

Koltukta oturduğu zaman sizinle eşittir ve yerde emekleyen çocuğunuzdan kesinlikle üstün konumdadır. O zaman eve gelen bebeğinizi tartaklamaması için hiç bir sebep yoktur. Çünkü kendisi zaten o sürüde önemli bir mevkidedir ve yeni gelene haddini bildirmek de onun için çok doğal bir süreçtir. Bu hareket onlar için kesinlikle yanlış değildir, onların doğasıdır. Fakat bizim için kabul edilemez bir durum olduğu için, bu davranışları gösteren köpeklerimizi ya başka odaya kapatır, ya bağırarak cezalandırır ya da evden "geçici" olarak uzaklaştırırız. Böylece davranışlarının daha da bozulmasına neden oluruz. Oysa ona vaktiyle bir sürü insiyatifler vererek bu davranışları sergilemesi için zemini de biz hazırlamıştık. Bizim baştan yanlış başlayan tutumumuz neticesinde köpeğimizden korkan bir çocuğumuz ve sonunda barınağa giden bir köpeğimiz olma ihtimali çok yüksektir.

Köpeklerin ev içindeki konumlarını belirlemek ve fiziksel cezaya başvurmadan iyi bir lider olmak için bir kaç püf noktası önereceğim;

• Onların koltukta sizinle oturmalarına izin vermeyin (en azından, komutlar yerleşene ve karakterinin oturduğu 2 yaşına kadar), yeri odaya hakim ama yerde olmalıdır.
• Yerlerde yuvarlanmaca oynamayın ve sizin ya da çocuğunuzun üstüne basarak ya da üstünden atlayarak oynamasına izin vermeyin.
• Geceleri kendi yatağında yatırın, sizinkin de değil.
• Dışarıya her zaman ondan önce çıkın.
• Kapıdan ilk geçen her zaman siz olun.
• Yürüyüşlerde onun istediği değil kendi istediğiniz yöne doğru yürüyün.


• Aldığı her ödülü hak etmesi gerektiğini öğretin, yani ödül verirken mutlaka ondan bir şey yapmasını isteyin.
• Bebekliğinden itibaren kulağıyla, patisiyle, kuyruğuyla ya da herhangi bir yeriyle oynayıp, büyüdüğünde de ellediğinizde tepki vermemesi için alıştırın.
• Durup duruken, ona kalkıp başka yere yatması için komut verin.
• Yemeğini, siz yemeğinizi bitirdikden sonra verin ve “ye, senin, tamam” gibi bir komutla yemeye başlamasına izin verin.
• Bebekliğinden itibaren mamasını sizin izninizle yemeye başlamasına ve yiyorken de mama kabını önünden alıp tekrar koymaya alıştırın.
• Oyun, eğitim, gezme gibi faaliyetlerin saatlerini siz belirleyin ve siz başlatın, onun her canı sıkıldığında ağzına aldığı topu getirip burnunuza dayamasına izin vermeyin. Bunu yapıyorsa onu görmezden gelin ama o sakinleşip yerine yatınca hemen oyuna başlayın. Bu "sıkıldım, benim enerjimi atmam lazım" mesajını yabana atmayın :) Günlük enerjilerini boşaltmak onlar için yemek-içmek kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yoksa mobilyalarınız riske girebilir.
• Bebeğinizin yatağına çıkmasına izin vermeyin ama yatağının yanında yatıp onu koruma altına almasına izin verin.
• Bazen mamasını çocuğunuzun vermesini sağlayın, böylelikle evin en küçük bireyinin de onun sürüsünde ama kendisinden bir üst kademede olduğunu öğrenmiş olur.

Yaşadığımız ortama ve köpeğimizin karakterine göre bu tavsiyeleri çoğaltmak mümkündür tabi. Ancak temel olarak, bir köpeğin her ne kadar evimizin +1 üyesi olsa da, evimizin çocuğu olsa da, canımız olsa da, doğası gereği, fırsat bulursa, bizim yaşama koşullarımıza uygun olmayan davranışları çok kolay sergilemeye başlayacağı ve bizi yönetmeye çalışacağı unutulmamalıdır. Onlarla birlikte, hem onların hem de bizim daha huzurlu yaşayabilmemiz için mevkilerini bilip bizleri sürü lideri olarak kabul etmeleri şarttır. Hiç bir zaman köpeğimize korkarak yaklaşmamalıyız. Güçlü ve kararlı olmak köpeğimizi pek çok davranış probleminden kurtarmanın ilk adımıdır!

Neşe Öztürk
Profesyonel Pozitif Köpek Eğitmeni