Pozitif Köpek Eğitimi

Tuvalet eğitimi köpekler ve sahipleri arasındaki en büyük sorunların biridir ve köpeklerin terkedilme nedenlerinin başında gelir.

Köpeklerinin tuvalet eğitimi sırasında onunla yeterince ilgilenemeyen kişilerin köpekleri bu eğitimi ne yazık ki daha geç alırlar. Ama köpeğim hala tuvaletini doğru yere yapmayı öğrenemedi derler. Bu durum aslında bizim uygulamada yaptığımız hatalardan kaynaklanır.


Öncelikle, bebeğiniz eve geldiğinde tuvalet yeri evin içinde olmamalıdır. Köpekler evin içi ile dışı ayırımı yapabilirler ama evin içinde çiş yapmam gereken yer ve yapmamam gereken yer ayırımını yapamazlar. Tuvalet yeri evin dışı sayılabilecek bir yer olan balkonda olmalıdır. Eğer güvenli bir alan varsa aşıları devam ederken de dışarı çıkarmanız en iyisidir. Tuvaletini gazete üstüne yapmasını tavsiye etmiyorum. Benim tavsiyem bir kutu içine yerleştirdiğiniz rulo çim olur. Böylece dışarıya çıkmaya başladığında zemini yadırgamaz. Köpeğinizi hiç bir zaman bir odada kendi başına bırakmayın, ona kocaman oda verdim orada rahat rahat oynasın diye düşünmeyin. Bu onun için en büyük cezalardan biri ve eğitimini en çok yavaşlatan hareket olur. Çünkü onunla yeterince ilgilenemeyeceğiniz için ne zaman ne yaptığını takip edemezsiniz. En iyisi hem onun bizi hem de bizim onu görebileceğimiz bir yerde olması.

Tuvalet alışkanlığı vermeye başladığımız bir köpeğin yemeği ve suyu düzenli verilmeli, öğün aralarında sindirim sistemini uyaracak gereksiz gıdalar verilmemeli, ishal ya da kabız olmasına neden olacak şekilde beslenmemelidir.

Bebek köpekler uykudan kalkınca, oyun aralarında ve sonrasında, yemek arasında veya sonrasında tuvaletlerini yaparlar. Her köpeğin sindirim sistemi aynı olmayacağı için bazı köpekler yemeğin hemen sonrasında, bazıları yemek arasında, bazıları ise yemekten yarım saat kadar sonra tuvaletlerini yaparlar. Bunu siz köpeğinizi gözlemleyerek tespit etmelisiniz.

Eve yeni gelen köpek, ilk başlarda, yavru olsun yetişkin olsun hiç bir şekilde evde istediği gibi serbest bırakılmamalıdır. Evi tanımasına ancak tuvaletini doğru yere yaptıktan sonra ödül olarak izin verilmelidir. Bu nasıl olacak?

Köpeğinizi kısıtlı alanda tutmalısınız. Kısıtlı alan diyince akla bir oda, banyo ya da rahatca dolaşabileceği bir yer gelmemeli. Bu bir kafes veya sizin hazırladığınız bir bölüm ya da tasması ile güvenli bir yere bağlamak şeklinde olabilir. Her halukarda, herhangi bir yaralanmaya karşı köpeğiniz görüş alanınızda olmalıdır. Kısıtlı alan onun ancak yatıp uyuyabileceği genişlikte bir alan olmalıdır.

Çünkü köpekler yattıkları yere içgüdüsel olarak tuvaletlerini yapmazlar. Ancak onu koyduğumuz alanda sıkılmasına da fırsat vermemeliyiz.

Tuvaletini yapması muhtemel zamanlarda köpeğimizi tuvaletini yapmasını istediğimiz alana götürüp orada 15 dakika kadar zaman geçirip, tuvaletini yaparsa ödüllendirmeli yapmazsa geri gelip aynı yere koymalıyız. Eğer götürdüğümüzde tuvaletini yapmışsa onu ödüllendirip sonra evde serbest bırakabiliriz. Evde serbest kaldığı süre 45 dakika kadar olabilir. Bu serbest kaldığı sürede onu oyun, eğitim gibi uğraşlarla yorup tekrar uykuya hazırlamak gerekir. Daha sonra bir kere daha tuvaletini yapacağı yere götürüp, suyunu verip yerine koymak gerekir. Yattığı yerde su ve mama olmamalıdır. Tüm ihtiyaçları karşılanmış olduğu halde yerine koyduğunuzda ağlıyorsa onu duymazdan gelmeye çalışmalısınız. Ancak herhangi bir rahatsızlığının olmadığından emin olun. Uyandığında ise ağlamasına fırsat vermeden onu yerinden alıp tuvaletini yapacağı yere götürün. Tuvaletini yaparsa serbest bırakın ve oyun oynatın, yapmazsa aynı yere tekrar koyup bir 15 dakika kadar bekleyip çıkarın ve tekrar tuvaletini yapması gereken yere götürün.

Bu döngü sayesinde tuvaletini doğru yere yaparsa övgü, ödül ve oyun alacağını, yapmazsa yine kısıtlı alanda kalacağını öğrenecek. Bu arada koyduğunuz alan kesinlikle ceza alanı olmamalı, altında yatağı olmalı ve oyuncakları olmalı, önemli olan tuvaletini rast gele yerlere yapmamasını sağlamak onu cezalandırmaya çalışmak değil.

Yavru köpekler tuvaletlerini çok uzun süreler tutamazlar bu yüzden tuvaletini doğru yere yapmış olsa da gözünüz her zaman üstünde olsun ki bir kazaya uğramayın. Bunun için bir çizelge hazırlayabilirsiniz. Yemek yediği zamanları, çişini ve kakasını yaptığı zamanları yazarak ne aralıklarla yaptığını görebilir ve bir sonraki tuvaleti için daha rahat tahminde bulunabilirsiniz.

Tuvaletini yanlış yere yapan köpekleri asla gazete rulosu ya da başka bir şeylerle cezalandırmamalıyız. Onları görmezden gelmek onlar için en büyük cezadır. Yaptığını temizlerken ona doğru en ufak bir bakış bile göndermeyin.

Tuvaletini dışarıya yapmaya alıştırma aşaması da aynı şekildedir. Dışarıya çıktığınızda uzun yürüyüşler yapmaya ya da tuvaletini yapmadı diye dışarda saatlerinizi geçirmeye gerek yok. Dışarı çıkıp tuvaletini yapmasını istediğiniz alana gidin ve 15–20 dakika kadar zaman geçirin, bu sürede onunla oyun oynamayın ya da yürüyüş yapmayın. Tuvaletini kendine ayrılan sürede yapmadıysa eve gelip kısıtlı alana koyun ve 15 dakika kadar sonra yine çıkın, aynı şekilde tuvaletini yapmasını istediğiniz alana gidin, yaparsa keyifli ve uzun bir yürüyüş yapabilirsiniz, bol bol ödül vermeyi de unutmayın. Yapmazsa aynı şeyi tekrar yapmanız gerekecek. Bu arada yapmadan eve geldiğinizde onu serbest bırakmamalısınız ki ilk bulduğu yere tuvaletini bırakmasın.

Tuvalet eğitimi her türlü eğitimde olduğu gibi sabır ve zaman isteyen bir eğitimdir. Eğer çalışan birisiyseniz köpeğinizi yıllık izniniz sırasında almalısınız. Böylece onun eğitimi ile ilgilenecek daha çok vaktiniz olabilir.

Neşe Öztürk
Profesyonel Pozitif Köpek Eğitmeni